Spływy kajakowe

Łupawa – rzeka w północnej Polsce, na Pomorzu, długość wraz z Obrówką 98,7 km. Źródłowy ciek Łupawy – Obrówka wypływa z jeziora Gogolinko, a szlak Łupawy liczy się od jeziora Jasień w rejonie miejscowości Zawiaty, położonej na obszarze Parku Krajobrazowego Dolina Słupi. Rzeka w górnym biegu, przepływając po pofałdowanym terenie moreny czołowej dochodzącej do 250 m n.p.m., wykorzystuje doliny rynnowe i spływa z impetem między porośniętymi bukowymi lasami wzgórzami, kierując się ku stosunkowo płaskiej i słabo zalesionej Wysoczyźnie Damnickiej. Przecina jej środek łagodnymi łukami i dociera do wysokiego wału morenowego na północnym skraju Wysoczyzny. Przebija się przezeń przełomem u stóp dominującej nad okolicą góry Rowokół, po czym wypływa na wąski pas torfowisk i bagien Wybrzeża Słowińskiego.
Nie napotykając już na swej drodze przeszkód zasila płytkie, odcięte od morza jedynie wąską mierzeją Jezioro Gardno, z którego krótkim przesmykiem uchodzi wprost do Bałtyku.

Spływ Łupawą jest godną polecenia przygodą dla względnie już zaawansowanych kajakarzy, pragnących sprawdzić swoje umiejętności na wymagającym i pełnym różnorodnych trudności szlaku.

Przebycie go wymaga ominięcia setek kamieni w korycie rzeki, pokonania dziesiątek zapór ze zwalonych drzew, kilkunastu przenosek na zaporach elektrowni wodnych i jazach, a wszystko to przy szybkim nurcie i stałym ryzyku wywrotek. Wysiłek tych, którzy zdecydują się podjąć wyzwania związane ze spływem, nagrodzą malownicze krajobrazy Pomorza i możliwość obcowania z dziką tu jeszcze przyrodą.

Energia wód Łupawy jest wykorzystywana w 7 elektrowniach wodnych zbudowanych w jej środkowym i dolnym biegu. W dolnym odcinku do 58,8 km od ujścia zbudowano 6 elektrowni wodnych o łącznej mocy około 0,94 MW w miejscowościach: Smołdzino, Żelkowo, Drzeżewo, Łebień, Poganice, Łupawa.

Dopływy i ich długości: (28,6 km), dopływ spod Mydlity (7,3 km), Rokitnica (11,1 km), Rębowa (7,1 km), Darżyńska Struga (14,3 km), Charstnica (12,0 km).

Spływ można podzielić na następujące etapy:
Etap 1: Jezioro Jasień – Kozin ( 14 km);
Etap 2: Kozin – Łupawa (19 km);
Etap 3:  Łupawa – Łebień (15 km);
Etap 4: Łebień – Żelkowo (23 km);
Etap 5: Żelkowo – -Gardna Mała (19 km).

Kilometraż:
94,4 most i grobla na jez. Jasień
89,8 Zawiat, wypływ Łupawy z jez. Jasień, niskie kładki
83,6 Kozin, most drogowy, bystrze, z prawej ujście Bukowiny, krótki łąkowy odcinek
80,7 rzeka wpływa w las, zaczynają się bystrza, koryto rzeki usiane głazami wystającymi nad powierzchnię wody
77,0 mostek, przy nim ładne miejsce na nocleg, za lasem wieś Czarna Dąbrówka
75,6 rozwidlenie, w lewo odchodzi kanał, w prawo rzeka; płynąć w prawo, pozwala to uniknąć przenoski, aczkolwiek może być mało wody, co zmusi do holowania kajaków na przemiałach
73,6 Podkomorzyce most drogowy, zrzut wody ze stawów rybnych i elektrowni; około czterokilometrowy najtrudniejszy odcinek rzeki: bystrza ze sporymi falami, zwalone drzewa; dalej rzeka nurt ma łagodny
64,6 Łupawa, elektrownia wodna, przenoska; z prawej przed mostem pole biwakowe
63,7 rozwidlenie, płynąć prawą odnogą (lewa wyprowadza na stawy rybne!)
59,3 Poganice, elektrownia wodna, przenoska
54,3 Strzyżyno, przed wsią dobre miejsce na biwak
50,7 Łebień, most i elektrownia, przenoska; za mostem kolejowym sztuczny spływalny próg i bystrza
43,7 Damno, resztki spiętrzenia młyńskiego, bystrze, można spływać
42 Damno, most drogowy
34,9 Drzeżewo, elektrownia, przenoska
31,2 zniszczony jaz, spływalny
30,3 jaz, przenosić kajaki na kanał (w rzece mało wody)
29,2 Zgojewo, most drogowy
27,3 Żelkowo, elektrownia, przenoska, połączenie z kanałem
26,6 Żelkowo, most, jaz, przenoska; na uregulowanym odcinku kolejne dwa jazy; rzeka wśród łąk zbliża się do Rowokołu
13,1 Smołdzino, jazy, przenoska, most drogowy, we wsi Muzeum Słowińskiego Parku Narodowego, kościół z 1632 r., warto wspiąć się na Rowokół i obejrzeć panoramę z wieży widokowej; dwa spływalne progi
9,6 mostek, granica Słowińskiego Parku Narodowego, dalej nie wolno płynąć
8,0 jez. Gardno
0,4 Rowy, most drogowy

Słupia – nazywana “rzeką czarownic” – to piękny i dziki szlak, gdzie miejscami nawet doświadczony kajakarz będzie miał sporo trudności. Słupia jest niewątpliwie jedną z ciekawszych rzek Pomorza. Zawdzięcza to warunkom przyrodniczym oraz niespotykanemu nigdzie indziej systemowi elektrowni wodnych z przełomu XIX i XX wieku.

Spływ przebiega w granicach Parku Krajobrazowego Dolina Słupi. Rzeka kończy swój bieg w Ustce, przepływa przez port remontowy i rybacki, po czym wpada do morza. Długość szlaku – 125 km. Trasa spływu zaliczana jest do szlaków średnio trudnych i uciążliwych. Składają się na to warunki fizyczno-geograficzne i przyrodnicze cieku: wartki nurt i bystrzyca, liczne meandry, zwalone drzewa i inne przeszkody w korycie rzeki.
Brzegi zarośnięte są olchami, wierzbami i osikami, których gałęzie wdzierają się w nurt i miejscami całkowicie przegradzają powierzchnię wody. Wykorzystanie energetyczne rzeki jest znacznym utrudnieniem spływu. Liczna zabudowa hydrotechniczna złożona jest z elektrowni wodnych i związanych z nimi sztolni, kanałów, zapór ziemnych, odmulników i syfonów. Powoduje to konieczność przenoszenia kajaków na znaczne czasem odległości. Niekiedy niezbędne jest ich przewiezienie. Te niedogodności zrekompensowane są możliwością obejrzenia i zwiedzenia unikalnego w skali Europy systemu energetycznego.

Spływ Słupią można rozpocząć z Sulęczyna, ale odcinek do Soszycy polecamy tylko ludziom opływanym i nastawionym na pokonanie szlaku trudnego. Jest tu wiele drzew w rzece, głazów, progów i mielizn, co jest męczące dla mniej wprawnych kajakarzy.

Po 2 -3 godzinach pole biwakowe za jeziorem we wsi Młynki – przenoska 50 metrów. Po kolejnych 2 godzinach elektrownia Struga. Tu jest konieczna przewózka kajaków do Soszycy .

Kolejny etap (lub początek dla mniej zaawansowanych) to po 4 godzinach Gołębia Góra – pole biwakowe po obu stronach mostu. Następnie płyniemy do końca jez. Głębokiego koło Gałęzowa. Stąd trzeba przewieźć kajaki aż za elektrownię w Gałęźni Małej, gdzie jest pole biwakowe z miejscem na ognisko.

Po ok. 3-5 godzinach jest Krzynia z polem biwakowym i wyznaczonym miejscem na ognisko. Dalszy etap to 6 godzin do Słupska i kolejne 6 godzin do Ustki.

Dopływy: Bytowa (25 km), Kamienica (30 km), Graniczna (10,7 km), Skotawa (44,6 km), Kwacza (21,0 km), Kamieniec (9,4 km), Gnilna (12,0 km), Brodek (14,5 km), Glaźna (15,0 km), Krępa, Krzywinka, Przelnica, Strasznica, Stropna, Sucha, Wąsietnica, Żelkowa Woda.
Ujściowy odcinek rzeki Słupi pełni funkcję akwatorium portu Ustka.